“مادر همه بمب ها”؛ هیولایی در زرادخانه ارتش آمریکا
مجله تصویری سلاح – مهمات عظیم انفجار هوایی جی بی یو-43/بی (GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast) یا به اختصار موئب (MOAB) با نام مستعار “مادر همه بمب ها” نیز شناخته می شود. این بمب هدایت شونده بسیار قدرتمند توسط آلبرت ال. وایمورتس از آزمایشگاه پژوهشی نیروی هوایی برای ارتش آمریکا ساخته شده است.
جی بی یو-43/بی برای نخستین بار در سال 2003 آزمایش شد. در زمان توسعه گفته می شد که “مادر همه بمب ها” قوی ترین سلاح غیر هسته ای در زرادخانه آمریکا است. نام مستعار مادر همه بمب ها از گفته صدام حسین، رئیس جمهور پیشین عراق که جنگ در خلیج فارس را “مادر همه نبردها” عنوان کرده بود، الهام گرفته شد.
“مادر همه بمب ها” برای نخستین بار در 13 آوریل 2017 طی یک حمله هوایی علیه مواضع دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در افغانستان به کار گرفته شد.
داستان شکل گیری “مادر همه بمب ها”
طی جنگ ویتنام، نیروی هوایی آمریکا بمب بی ال یو-82 یا “دیزی کاتر” (Daisy Cutter) را برای استفاده در جنوب شرقی آسیا توسعه داد. پوشش متراکم جنگل یافتن مناطق فرود هلیکوپتر یا مناسب برای استقرار توپخانه را دشوار می کرد. راه حل ارتش آمریکا این بود که پاکسازی درختان با استفاده از یک بمب صورت بگیرد.
دیزی کاتر بمبی 6800 کیلوگرمی بود. این بمب بسیار بزرگ با طول 360 سانتیمتر و قطر 140 سانتیمتر و سنگین وزن قابلیت حمل توسط بمب افکن ها یا هواپیماهای تهاجمی معمولی را نداشت. از این رو، پرتاب آن توسط یک هواپیمای ترابری سی-130 یا هلیکوپتر سیکورسکی سی اچ-54 انجام می شد.
بمب بی ال یو-82 طی جنگ ویتنام، چه در ماموریت پاکسازی جنگل و چه به عنوان یک حمله متعارف علیه نیروهای زمینی و سازه ها بارها مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین، از این بمب پنج بار طی عملیات طوفان صحرا در سال 1991 استفاده شد.
در نوامبر سال 2001، در روزهای آغازین درگیری در افغانستان، نیروهای ارتش آمریکا برای نابودی اهدافی با دسترسی دشوار چندین بار از بمب های دیزی کاتر استفاده کردند. با توجه به عملکرد موفق این بمب، نیروهای هوایی آمریکا توسعه جانشینی برای آن را مد نظر قرار دارد.
موئب؛ بمبی بزرگتر و بهتر
پس از به کارگیری دیزی کاتر در افغانستان، نیروی هوایی آمریکا ارتقا سامانه های هدایت و کنترل آن را آغاز کرد. این به هواپیماهای حامل اجازه می داد تا در ارتفاع بالاتر پرواز کرده، محیط تهدید برای آنها کاهش یافته و همچنین دقت و بقای بمب افزایش یابد. این شرایط امکان استفاده از آن در مجموعه ماموریت های بیشتری را فراهم می کرد.
نتیجه نهایی، معرفی مهمات عظیم انفجار هوایی یا به اختصار موئب بود. این یک سلاح نفوذ کننده نیست و در درجه نخست یک بمب انفجار هوایی است.
مشخصات و قابلیت ها
به گفته نیروی هوایی آمریکا، بمب هدایت شونده مهمات عظیم انفجار هوایی جی بی یو-43/بی با 9797 کیلوگرم وزن دارای سامانه موقعیت یاب جهانی با هدایت و معماری دقیق برای هدف قرار دادن نیروهای دشمن با هدف ناتوان سازی دائمی آنها است.
جی بی یو-43/بی که اغلب به عنوان “مادر همه بمب ها” شناخته می شود، به واقع عظیم است. این بمب با 9.18 متر طول و قطر 103 سانتیمتر، بزرگترین سلاح متعارف در زرادخانه ارتش آمریکا محسوب می شود. پیشرفت های فناورانه به معنای آن است که وزن اضافی آن با قدرت بیشتری همراهی می شود. قدرت این بمب معادل با انفجار 11 تن تی ان تی عنوان شده است.
همانند سلف خود، بمب موئب برای استفاده در بمب افکن ها و هواپیماهای تهاجمی معمولی بسیار بزرگ است. در عوض، برای پرتاب آن از هواپیماهای سی-130 استفاده می شود که اصلاحات لازم برای حمل این بمب در آنها صورت گرفته است.
هنگامی که هواپیما از روی هدف عبور می کند، درب بار هواپیما باز شده و این امکان برای مهار چتری فراهم می شود تا کل بستری که بمب در آن قرار دارد از هواپیما به بیرون پرتاب شود. پس از خروج از هواپیما، این بستر و چترهای نجات جدا می شوند. سپس بمب از سامانه جی پی اس، باله های ثابت و ژیروسکوپ های داخلی برای هدایت خود به سمت هدف استفاده می کند.
